Silvia Prieto

'Je lijkt op Maradona toen hij uit Italië terugkeerde.' Meanderend Argentijns pareltje. Eigenlijk gebeurt er niets, maar omdat mensen zo hard hun best doen om van niets íets te maken, wordt het een geweldig avontuur. Titelpersonage Silvia volgt haar kinderhart, inclusief alle irrationele dromen en compulsieve neigingen. In de bar werken lukt niet, want dan moet ze de koffies tellen. Galant hopt de film van exen naar exen van exen, en uiteraard wordt iedereen op magische wijze verbonden. Een beetje Cléo, een beetje Gigante, en een bandje toe. Kleine mensen in een grote wereld. 'Niets zou hetzelfde zijn.'

Compartment No. 6

Film away. Een rijdende trein is altijd een soort hotel. Toch komt het reizende hoofdpersonage hier maar weinig volk tegen. Eentje is genoeg. In de trein naar Moermansk dringt een Rus zich aan de Finse op. Eerst is hun cultuurclash ongemakkelijk. Hij hork met augurk, zij academica met camera. De handheld van de makers gedraagt zich al even onrustig, onaardig, onvergeeflijk. Niks ostalgie. Uit al het schuren ontstaat toch een vonkje. In een harde les vinden de Oost-Europeanen elkaar. Liefde is projectie, maar je kan niet zonder. Verdomme! 'Alle mensen zouden dood moeten.'

Una Giornata Particolare

Shocker! Nooit gezien. Ook redelijk schokkend hoe subtiel de film is – ik dacht dat Sophia Loren rond zou dartelen met Italiaanse joie de vivre. Hier heerst echter depressie, de huisvrouwengevangenis. Ver weg van Jeanne Dielman zijn we niet. De tijden zijn slecht, want Hitler bezoekt Rome. Loren, fasciste omdat het moet, ontmoet via het vogeltje en de 'Rear Window', buurman Mastroianni. Hij speelt een Ter Braakse gay. Verloren zielen vinden elkaar. Het had allemaal nog smoezeliger (en minder toneelstukkerig) gekund, maar toch. Aangenaam verrast.

42

Geen zomer zonder honkbal. Een sport waarbij je kan ademen. Dat gold anno 1947 nog niet voor iedereen. De segregatie in de States schrijnde, zelfs in de sport hielden ze de schijn niet op. Iemand moest het doorbreken – en Jackie Robinson deed het. Met hulp van 'Mr. Rickey', de baas van de NY Dodgers (toen de Dodgers nog de Dodgers waren!) Harrison Ford schmiert er met sigaar op los. Dan doet de betreurde Boseman het met bat beter. Hij moet alle beledigingen van zich af laten glijden. Wat meer echte beelden en foto's waren welkom geweest, maar ik heb toch wat nieuws opgestoken. Balk is schijn!

Beijing Watermelon

Bestaat er een eerzamer beroep dan groenteman? Vroeg opstaan voor gezonde waren. In Beijing Watermelon raakt een sappelende groenteboer bevangen door het 'China Virus'. Zijn lieve vrouw geeft – tot haar eigen afgrijzen – zelf de voorzet. Terwijl de winkel verwelkt, helpt hij expat students. Zij vormen zo samen het door mij altijd gesmaakte 'The Assistant'-motief. De vriendelijke indringer in een sjofele winkel. Er wordt gezongen en gedanst, maar altijd met een grimmige ondertoon van geopolitiek en zelfvervreemding. 'We moeten levendiger zijn.' Wat een heerlijke film.

Time of the Gypsies

Accordeons en ganzen stutten de uit duizenden herkenbare stijl van Kusturica. Den Doolaards bruiloft der zigeuners is er niets bij. Wanneer in het eerste half uur de dorpse slapstick overheerst, moest ik ook aan Van Warmerdam denken. Zijn dit dan De Zuiderlingen? De grootmoekes die sjouwen met hun dobbelende dorpsidioten. Onhuwbaar bebrild! Met de toename van bloemrijke bedreigingen wordt de film helaas een tandje minder surreëel. Men trekt vanuit Tito's land naar Milano voor een crimineel rise and fall-verhaal rond het hoofdpersonage - dan ineens zonder bril. 'Verstande!?'

Solaris

Dit jaar eindelijk het boek van Lem gelezen. Pittiger dan verwacht, zelfs met de Tarkovsky-adaptatie in de pocket. Tijd dus voor de family-friendly re-enactment van Soderbergh en Clooney. Typisch Amerikaans, dus meer religie en minder filosofie. Bij vlagen deed vibe me denken aan Lost in Translation. Onvermogen tot communicatie op het ultieme meta-level. Weg met de binairen! Weg van onszelf! 'We don't want other worlds, we want mirrors.'

‎La Ciénaga

Zompige zelfdestructie in een verschrikkelijke zomer. Lucrecia Martel doet haar naam eer aan met deze intense film. De eerste scene van decadent alcoholisme zet de toon. Die Argentijnen zijn normaal wel van het knuffelige, maar het kan ook doorslaan in totale beklemming. Een disfunctionele familie spendeert een vakantie aan de Boliviaanse grens. Alles dat niet uitgesproken wordt, wordt verdronken. Te jonge meisjes die naar te oude mannen kijken en omgekeerd. Blote ruggen, open wonden. Het deed me denken aan Archipelago, zonder dat er hier nog enige schone schijn resteert in klasse en afkomst. Alles brandt. Op.

Der Junge Törless

Musil schoot meteen raak met deze novelle. Die ongelooflijke nauwkeurigheid van hem! (Nog lang niet zo filosofisch-hermetisch als in zijn magnum opus.) Hoewel Schlöndorff  een kunstenaar van een geheel andere orde is, debuteert hij verdienstelijk met deze adaptatie. De wereld buitengehouden ontploffen de verleidingen intern op de kostschool. Door het klasse-aspect (!) en de zwart-wit beelden wordt de vibe snel die van een Brits drama. Een 'exotische' charmeur belandt in de grijpgrage handen van de sadist, domkop, én ook de meeloper Törless. Die leert genoeg, maar alles ten koste van De Ander. 'Lauter Spinnereien.'

Fantastic Voyage

'Imagine, they're in the human mind.' Wat is de mens soms toch een heerlijk beestje. We antropomorfiseren zelfs ons eigen lichaam. Er waren eens... een paar verkleinde wetenschappers die door het lichaam van een wetenschapper reizen. De buitenkant is creepier dan de binnenkant. Het hoofd-raster dat op de comapatient staat getekend, zou Cronenberg zeker bekoren. (Ik zeg remake!) De voor de hand liggende plotmachinaties worden gecompenseerd door uitstekende avant-garde muziek, fantastische decors en het oogappeltje Raquel Welch. Wat een menselijk lichaam!

A Good Lawyer's Wife

'Had zin in iets vettigs.' Deze Koreaanse combi levert het met smaak. Op de goede momenten lijkt het wel een Short Cuts, al schemert ook constant de dreiging van Magnolia's melodrama. Typisch Koreaans is de schaamteloosheid, alles is overdadig. Het bloed, de fetisjen, de geschiedenis. En vooral het drankgedrag! Het gezin van een advocaat valt uiteen door de grunbergiaanse condition humaine. Nihilisme en seksmelancholie. 'Hij is te jong om zich leeg te voelen.'

Jazz on a Summer's Day

Monk! Mulligan. Stitt! Farmer. Dolphy! Teagarden. Roach! Als dit een gortdroge, 'gewone' concertfilm was, genoten we al. Maar regisseurs Stern en Avakian maken er veel meer van. Dankzij de prachtige cinematografie en de Picasso-achtige 'technicolor'-kleuren, heerst hier de schoonheid van een magisch sprookje. Dan heb ik het nog niet over de mensen in het publiek, bevangen door een bijkans naïeve sensualiteit. Armstrong zet de puntjes op de J. Wat een rijkdom. Een koperen tuin. 'I'm in for the ride.'

Falling for Figaro

De maakbaarheidsillusie van de middlebrow. Tegen beter weten in – want enkel in de bioscoop werkt het. In deze 'opera'-film besluit een rijke dame van de een op de andere dag operazangeres te worden. Alleen met geld kan zoiets. Zo wordt Falling for Figaro een sportfilm zonder underdog. Een (spot)prent waarin je hoopt dat de hoofdrolspeelster faalt! Pijnlijker nog dan het waardeloze scenario en de niet-bestaande 'chemie' tussen de hoofdrolspelers, is het totale gebrek aan liefde voor de opera.

Una Ragazza Piuttosto Complicata

Kunnen we dit nog wel een giallo noemen? Vergelijk het met Behind the Green Door, ook veel te existentialistisch om echt(e) porno te zijn. Una Ragazza lift mee op de filosofie (en een roman) van Albert Moravia. Men babbelt tussen de tieten en de moordplannen over de belangrijkere zaken des levens. Zo wordt het scenario eigenlijk heel eerlijk, fout eerlijk zelfs. Erotiek is overal en uiteindelijk worden we allemaal gevangen door onze eigen fantasie(tjes). 'Ma sempre nudo.'

Cool World

Roger Rabbit kon vunziger, moet Bakshi hebben gedacht. In zijn laatste 'grote' film, maakt hij er met de sterren Brad Pitt en Kim Basinger weer een fijn (inkt)potje van. Na een kwartier van verbijsterende coherentie gaat alles overboord voor cartooneske waanzin. Hyperseksueel, want mensen van vlees en bloed die voelen pas echt dat ze leven (en neuken!). Geinige Pinokkio-variatie, dus, waarbij de Megadrive/Genesis-game Comix Zone van een paar jaar later ook nooit ver weg is. 'I'm not your ordinary doodle'.

Ali & Ava

Scheidingen binnen en tussen culturen in dit Britse klassedrama. Alhoewel Brits? Bernard lijkt zo verlekkerd door de armoede in de achterbuurten dat ze ze filmt als derdewereldlanden. In The Selfish Giant behield ze het evenwicht tussen smaakvol en emo porn beter. Twee niet al te jonge mensen vinden elkaar. Zij wit en moederlijk, hij donker en rusteloos. Vooral zijn rol schiet alle kanten op – waar hij dan zelf maar een verklaring voor probeert te geven. Ik vond het een zwaktebod. De liefde die opbloeit is echter wel degelijk aandoenlijk. 'They live all around you.'

The Man from Earth

Na de verplichte 'nod' aan Twin Peaks zitten een stel academici te converseren. Een film lang! Dat is toch wel bijzonder voor Amerikaanse fantasy. Helaas zijn de acteurs matig. Resteert: de inhoud. Aanvankelijk beweegt het scenario zich tussen Simak en Beauvoir. Een man beweert 14.000 jaar oud te zijn. Heel overtuigend wordt hij (het) niet. 'Like Hegel. Logic from absurd premises.' Ik grinnikte om de Cro-Magnon biervoorraad (Heineken én Amstel). Pas als het filosoferen achterwege wordt gelaten, en de film in een Verhoeven-achtige religie diss 'vervalt', komen de Amerikanen thuis. Dat snappen ze wel hè.

Ninjababy

De ideale film voor moederdag. Maar neemt moeder dochter mee, om haar een wijze les te leren, of dochter moeder, om haar de stuipen op het lijf te jagen? Deze Noorse graphic novel-adaptatie is lekker Pippi-vrijgevochten, vaak bot en dat over (onder meer) abortus. 'Pies verdomme over die stick.' Volgens mij zijn vrouwen stiekem gewoon veel fysieker dan mannen. De ongewenst zwangere heldin is tegelijk muurbloempje en het totale tegenovergestelde ervan. Ze zet de bloemetjes buiten en zichzelf muurvast.

Shiva Baby

De joodse zelfspot bereikt zijn sch-preekwoordelijke piek tijdens de Sjivve. De koffie & cake (rugelach & bagels)-ceremonie na een uitvaart. Een jonge meid moet zich voor haar familie verantwoorden voor haar leven (gender studies) terwijl ze haar bijbaantje (een sugar daddy) tegenkomt! Genoeg complicaties voor Woody Allen-humor. Noem het een schmutzige, upperclass Mighty Aphrodite. De film wordt steeds vileiner en pijnlijker. Voer voor psychologen met een goede neus voor familie-opstellingen.

After Yang

Hoge verwachtingen doet zelfs de ultieme Ludo-film de das om. Kogonada maakte eerder indruk met het serene Columbus. Ditmaal waagt hij zich aan humane SF. Die van Her, The Oyster, A.I., Eternal Sunshine en noem ze allemaal maar op. Kogonada's  toevoeging? Een Unicef-kalender aan mensen, piekfijn gekaderd. Op acteersregie scoort hij ook weinig punten. Wellicht is het verhaaltje gewoon te bekend. De huisrobot van een gezin 'crasht', Colin Farrell gaat op zoek naar reparatiemogelijkheden. Hij vindt slechts Ada (Finding Ada!) en entert een wereld van vertakkingen, herinneringen en One Hour Photo(s).

Labyrinth of Dreams

Mystieke en mysterieuze film noir vol stilte. Dit keer geen femme fatale, maar een femme fataliste. Of zou ze dan toch? Ook de ultieme Japanse locatie keert alles mooi om. Treinen en ander Japans OV in de zijlijn spotten kan altijd, maar hier vormt het de hoofdlijn (letterlijk en figuurlijk). Tunnels doen de kijker allerlei symbolische interpretaties overwegen. De Lynch-achtige synths houden het koppie erbij als het wegdraaien van de roomtone al te cerebraal dreigt te worden.

Drive My Car

Drie uur lang trauma's stapelen met Murakami, de meest Westerse van de Japanse schrijvers. Drive My Car barst van de 'Eurostalgie', die je ook wel bij Miyazaki treft. Je denkt een roadmovie te gaan zien, en je krijgt een Tsjechov-verfilming (gaap!). Er wordt genoeg gekard hoor, in een prachtige oude Saab. Op de soundtrack Weense klassieken, of was het toch Bach? Ook Godot komt langs (pun). Een chique weemoed heeft het allemaal wél. 'Ik kan naar haar luisteren als 100 mensen.'

Fritz the Cat

Crumb! Kon niet missen. Ooit wel flitsen van deze beruchte animatie gezien, maar nu dan toch voor het echie. Spuiten en slikken, de kattige editie. Eigenlijk meer een verzameling sketches met Fritz als bronstig middelpunt. Het hangt als los zand (en losse slipjes) aan elkaar, maar als tijdsbeeld heeft het wel wat. Fritz op bezoek bij de 'Crows' in Haarlem en aan de wandel met een Easy Rider-konijn. Naast de (anti)woke provocaties overleeft anno nu vooral de groovy soundtrack. Met lekker veel trommeltjes.

The Duke

Sinds enkele maanden ben ik op de lokale radio BredaNu te horen als cinemarecensent van Grensgeluiden (samen met Lisa van der Waal). Dat betekent dat ik vaker naar dit soort filmpjes mot – first world problems! Iedereen heeft plezier en de kniesoor zeurt. De soundtrack van The Duke swingt met stokoude krakers, er zijn dito split screens en Jim Broadbent en Helen Mirren doen aandoenlijk hun best. Ergens in het verhaaltje over een schilderijenroof zit nog wel wat interessant (modern!) ongemak verstopt. Wat als je je hele leven niet gehoord bent door de powers that be? Dat is duidelijk géén first world problem.

El Perro que No Calla

Van een eenzame hond naar de eenzame mensheid. Alleen samen. Het Argentijnse zwart-wit wondertje El Perro que no Calla schiet allerlei kanten op - en na even nadenken blijken het toch steeds de goede. Het mooiste moment is de plotselinge, hartverscheurende animatie die de eerste fase afsluit. Daarna wordt het alleen maar modernistischer. Ik moest aan Faulkner denken. As the dog lay dying.

Days

Groente. Acupunctuur. Massage. Ik overdrijf nauwelijks als ik zeg dat Days die 3 dingen uitputtend behandeld. Zonder tekst, bewust on-ondertiteld. Puur mensen in een ruimte. Met objecten. Áls objecten. Rozerood lijkt het kleurmotief. Het bloed dat uit de levens van de twee hoofdpersonages-automatons is verdwenen, totdat ze elkaar vinden. Meer dan de massage fascineerde me die acupunctuur. Als een SF-ritueel dat alle Elementen verenigd. Man on fire.

Flugt

Man, man, Afghanistan. Het zit ze al een halve eeuw niet mee. Van het ene naar het andere regime en eigenlijk met enkel slechtere resultaten. Flugt (Flee) laat een vluchteling vertellen over zijn leven en vooral over zijn Vlucht. Animatie wordt afgewisseld met echte beelden – en die switches pakken goed uit. Het echte is echter, de fictie aandoenlijker. Wel ergerde me de bekende documentaire-strijkers. Ze hadden de hele film vol moeten stouwen met pophits, want ook die spelen een grote rol. Joyride van Roxette. Pijnlijk toepasselijk. 'Ik kan mijn eigen handschrift niet meer lezen.'

Les Fruits de la Passion

Kink met Kinsky. Klaus had de tijd van zijn leven. Prima betaald wat jonge blommen batsen , in een Japanse fil  die speelt in Hong Kong, en zich beweegt met de vuige Franse slag. Was het voor of na Emanuelle dat men naar het Oosten trok? De Engelse dub maakt het allemaal wat komisch, maar de kern is keihard. Dat kun je wel verwachten bij een film gebaseerd op door een vrouw geschreven erotische roman. Touwen en kettingen, leve de vernedering. Met echo's van PSP-posters. Andere tijden...

The Worst Person in the World

De problemen van de flaky age. Iedereen wil uiteindelijk een creatief beroep, omdat de rest bullshitjobs is – of geautomatiseerd. The Worst Person is de meest geprivilegieerde film van het jaar, uit het land dat daarbij het beste past, Noorwegen. Aanvankelijk neigt het nog naar een Woody Allen-zedenschets. Een fladder-meisje stopt met haar studie. Al snel wordt het Serieuze Liefde. De speelse ironie verdwijnt voor echte emoties, die me niets deden. Gelukkig is de soundtrack geweldig – met onder meer Harry Nilsson en Todd Rundgren. Wel een goede trip, trouwens, Dog Day Afternoon.

A Legend, or Was It?

Een Japanese film zo grondig dat ie als een parabel voelt. Terwijl het zo niet bedoeld is, of toch? Het Dorp aan het eind van De Oorlog. De mensen slaan elkaar de kop in. Hun ware wolvenaard komt boven. Ze spelen gemene spelletjes (Jeux Interdits!). Het faillet van de Moraal wordt met een scherp mes ontleed. Er bestaat waarschijnlijk geen film waarin de jew harp zo omineus wordt ingezet. Haneke's schlager. Wie zijn de zondebokken? Vrouwen en vreemdelingen. Het zal eens niet.

Sisters with Transistors

De rol van de vrouwen in de elektronische muziek schijnt onderbelicht te zijn. Deze docu maakt het goed – althans wat betreft witte dames. De BBC Radiophonic Workshop blijkt schokkend modern. Alles ging toen al zoals het nu gaat (alleen dan wat langzamer). De jaren vijftig en zestig zouden wel eens de creatiefste decennia van de twintigste eeuw kunnen zijn. Eén probleem, qua output heeft alleen Eliane Radigue het afbrokkelende gebit des kwali-tijds doorstaan. En die is naar akoestische instrumenten geswitcht-on!