zaterdag 28 juli 2012

Deutschland Bleiche Mutter

En meteen de anti-these van The Dirty Dozen eroverheen. Deutschland, Bleie Mutter is een filosofisch getinte film over hoe het is om een doodnormale Duitser in WWII te zijn. Veel van de taferelen zijn bekend, uit Die Ehe der Maria Braun bijvoorbeeld, maar regisseuse Sanders-Brahms doet er wat bijzonders mee. Ze bespiegelt als een soort Agnes Varda op haar eigen leven. Hoe haar ouders elkaar ontmoeten op een nazi-partijtje, en hoe zoveel dingen al vernietigd werden voor zij ze kon zien. Aan de andere kant, het geluk van de te laat geborene. Niet meer écht schuldig. De film zit vol aardige details; de acteur die haar pa speelt ziet er veel te oud uit voor zijn rol. Maar Sanders zegt: ik kan me hem alleen herinneren met zijn hoofd van ná WWII. De band van vader en dochter is door zijn afwezigheid hevig getroebleerd, maar die met moeder is helemaal post-traumatisch intens, en wordt in de tweede helft almaar schokkender. Deze film heeft niet voor niets die titel (naar een gedicht van Brecht). Als de nazi's aan de verliezende hand zijn zwerft de jonge moeder Sans Toit Ni Loi met babydochter door platgeschoten steden en verlaten velden. Sanders mengt archiefbeelden met de acteurs, zonder zich een moment om film-illusie te bekommeren. Zo kan moeder praten met een mannetje op een haperende kleurenopname uit de forties. Magisch. Ook het momentje in een molen zal me bijblijven. Door het sprookje dat de moeder vertelt krijgt de plek trekjes van een concentratiekamp. Ver daarvoor, luistert men naar de radio, waar de Duitse omroep een 'rondje langs de velden' maakt. 'Hier meldt zich het derde bataljon in Finland'. 'Hier de vliegeniers in Afrika'. 'We rijden nu door een ijsvlakte naar Stalingrad'. Je voelt de trots van het puberkind dat zijn ouders de wereld eens gaat laten zien hoe sterk het is.

Geen opmerkingen: