'Is death really easier than what awaits us?' In juni 1941 begon Stalin
vele duizenden Balten naar Siberië te deporteren. Het westen van het
Sovjet-rijk moest 'gerussificeerd' worden. Deze Estse film herinnert
zich de episode op bijna Proustiaans subtiele wijze. Er wordt nauwelijks
bewogen, niet 'on screen' gesproken, enkel muziek en beeld roepen de
'delicate geur van de bloesems op', terug thuis. Een minimalistische
piano tinkelt. Zou het Arvo Pärt zijn? Neen, Pärt Uusberg, close enough!
Dé invloed op de beelden heet Terrence Malick, al is hij plots wel van
zijn ADD genezen! We kijken veelal naar een soort maquettes,
museumopstellingen met levende standbeelden, waar de camera in slow
motion langs dwaalt. Deze abstrahering blijft fascineren, alsof we het
ruwe materiaal van een romanschrijver zien, nog voor ie met de poppetjes
gaat schuiven. Ik kon me ook prima voorstellen hoe de film in tien
stukjes gehad als onderdeel van een museumexpositie dient. Zo arty is
het dus. De brieven geven ook helder aan, door wat
voor gevoelens de gedeporteerde wordt bevangen. Eerst is er de
overlevingsdrang, de angst, de heimwee, maar gaandeweg wordt zelfs het
barre oord een soort thuis. Gaandeweg zwelt de muziek aan, in
bijna-aangename eb en flow van emoties. Er zit beweging in stilstand.
Verbannen en frozen in time, vindt de schrijver houvast in hoop. Jammer
genoeg maakt de film in de aftiteling één bijzonder onsubtiel foutje,
door plots van de Soviet Holocaust te spreken. Een nogal kriebelige
toe-eigening, terwijl er al een goed woord is. The June Deportation.
'We're in their bad books now.'
Geen opmerkingen:
Een reactie posten