Salesman

Veel beter en boeiender dan de Maysles-docu over de rijke moeder & dochter in Grey Gardens. Ik houd dan ook meer van die Amerikaanse zelfkant in verité stijl. Salesman volgt een groepje bible peddlers (al is die term door het management verboden) die Amerika doorkruisen om luxe bijbels te verkopen. Een heel foute baan, met ook behoorlijk foute tactieken. Een van hen lijkt op een varken en dringt de bijbels als het ware op, een ander praat meer subtiel met de mensen mee tot ze haast per ongeluk wat hebben gekocht. Babbeltjes over Iers zijn bijvoorbeeld. Heb het gevoel dat in die jaren '60 Iers, Italiaans en Spaans zijn in Amerika nog veel belangrijker was dan nu. Misschien omdat ze nog niet zo lang geleden gearriveerd waren. Salesman is bovenal een meesterproef in hoe je een docu opbouwt, eerst lijken de beelden lukraak, en dan pas halverwege stelt één van de verkopers zijn kompanen voor. Vervolgens gaat de film eigenlijk alleen nog maar over hemzelf. En terecht! Paul Brennan is een wankele, soms opgewekte (zie plaatje) dan weer depressieve oudere Ierse verkoper. Vroeger had ie veel succes bij de "Mickeys", maar nu is ie eigenlijk wel uitverkocht. Terug op hun gedeelde hotelkamer, na weer een vermoeiende dag, doet hij zijn bekende imitaties, maar hoewel zijn kompanen nog lachen voel je dat het niet lang meer zo door kan gaan. Hij verkoopt te weinig meer, hij verpest de sfeer, ondanks dat het een goede kerel is. In de auto zingt hij "Wish't I was a rich man', maar hij weet wat hij eigenlijk had moeten doen. Met overdreven Iers accent: 'Charlie's been working in the police force now. The boy, he retires, he gets a pension. He's all set for life.' (Een terugkerende running gag.) In een uiterst pijnlijke scène aan het eind probeert hij uit pure frustratie die agressieve varkenstactiek... Werkt bij hem natuurlijk niet. En dus is het tijd om in te pakken. Schrijnend mooi. En dan heb ik het nog niet over het voyeuristische plezier van in jaren '60 Amerikaanse arbeiderswoningen rondkijken, zoals je door deze docu kan doen. Stuk voor stuk fascinerende mensen met verhalen, die om een praatje zitten verlegen, of juist niet. Daar gaat weer een deur dicht. 'Wish't I was a rich man.'