The Cranes Are Flying

Als ik het me goed herinner was dit Xavier Dolans Criterion-tip. En jawel, een driehoeksverhouding! Nou ja soort van. In deze Sovjet-klassieker vertrekt een man naar het WWII-front, waarna zijn meisje thuis met een pianist aanpapt. (Zijn neef geloof ik.) Daar krijgt ze later dan weer spijt van in een whirlpool van dromerige beelden. Als er een ding is (zie Soy Cuba) dat die Sovjets goed kunnen, is het expressieve maffe cinematografie. Veel hele lage shots hier, en heel veel fraaie tracking shots. Zo is er een fenomenale scène als het meisje haar verloofde probeert in te halen, als hij vertrekt, rennend langs een parade die de kersverse soldaten gaat uitzwaaien. De film piekt zodoende stiekem in het begin, want het allermooiste shot zit al in de eerste minuut. De jongen en het meisje dartelen in de vroege ochtend over straat, vogels vliegen in een V (vrede?) over, en dan komt er een schoonmaakwagentje aan glijden, dat water spuit. En op de een of andere manier lijkt het wagentje een boot. Of een V-vogel. Heel magisch gedaan. Alles daarna had meer moeite me te boeien, al is de pacifistische speech waarmee de film eindigt ook prachtig. En geen beloning van valse Hollywood-hoop bij de Sovjets! Het meisje moet een nieuwe start maken, en deelt haar welkom-terug-soldaten bloemen uit aan passanten. Uit cinema-historisch oogpunt daarom zonder meer de moeite waard. Volledigheidshalve... Achteraf lees ik over The Cranes Are Flying dat een bepaalde wilde piano + storm-scène eigenlijk de verkrachting van Het Meisje door De Neef moet voorstellen. (Daarna trouwt ze met 'm.) Ik had het niet door! De Sovjet-censuur zag het wel en schrapte de scène. Maar ze waren wel mild, want het communisme met zijn kameraden en comités wordt her en der (heel lichtjes natuurlijk) belachelijk gemaakt. (De film kwam net na de dood Stalin uit, dooi-periode.)