Misschien
wordt die nazi-narigheid nog wel wat viezer, als ze het verpakken als
presentje. Deze Tsjechoslowaakse sixties-film toont een dagje uit het
ghetto van Theresienstadt. 'De stad die Hitler aan de Joden heeft
geschonken.' Inclusief bank! De illusie concreet gemaakt. Zo is de
vernedering nog groter. De nazi's hadden helemaal geen zin in galante
'endlosungen'. Madagaskar quatsch. Die 'varkens' moesten dood. En liefst
zo ziek mogelijk. Bijvoorbeeld door de joden zélf de lijsten te laten
samenstellen. Ook in Theresienstadt wordt er altijd wel weer een nieuw
baasje gevonden, dat zijn hachje hoopt te redden door een 'legitieme'
handtekening te zetten. Tegen de andere joden roept ie: 'Ich weiss
nichts'... Zo zit de film vol inktzwarte ironie. Verder dan Billy Wilder
ooit zou durven (en mogen) gaan. En in opvallend veel registers. Van
Rossellini tot Third Man. En soms ineens heel weelderig. Het begint al
met het openingsshot, kijkend door het raampje van een dure kar.
SS-vlaggetje en Mercedes-logo zetten gebroederlijk de toon. Gewiekste
zakelijkheden. In het kamp wordt akelig manisch geteld. De kundig
genummerde koffers (die nooit mee zouden mogen met de 'reizigers')
zwijgen grimmig. De joden in het kamp spelen liedjes op gitaar, en
hinkelen nog één keer op zo'n kinderbaantje. Even vluchten in een eigen
illusie. Dat komt aan. Gericht en punktlich.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten